Psychoterapia dzieci – na czym polega? Psychoterapia dzieci znacząco różni się od psychoterapii osób dorosłych. Oddziaływania terapeutyczne dostosowane są do wieku i możliwości dziecka.
Zabawa jako forma terapii i nawiązania dobrej relacji z dzieckiem
W przypadku młodszych dzieci terapia przebiega w formie zabawy, która jest dla nich najbardziej naturalnym sposobem spędzania czasu. To właśnie w zabawie dzieci najczęściej odzwierciedlają swoje trudności, prezentują przemyślenia i wyrażają emocję/ uczucia.
Wspólne tworzenie opowieści jako transfer przeżyć dziecka Często wykorzystywaną metodą jest wspólne tworzenie opowieści czy bajek. Dziecko tworząc opowiadanie wraz z terapeutą zwykle identyfikuje się z główna postacią przypisując jej swoje cechy i przemyślenia. Kreując los bohatera opowieści zwykle bazuje na własnych doświadczeniach i przedstawia jego sytuacje jako podobną do swojej.
Zabawa pacynkami Na podobnej zasadzie opiera się zabaw z wykorzystaniem pacynek, tu też dziecko bez oporów w sposób pośredni otwiera drzwi do swojego wewnętrznego świata. Dzieci niechętnie wprost mówią o swoich trudnościach natomiast bez oporów prezentują je u bohaterów swoich zabaw. Psychoterapia z użyciem pacynek jest dla dzieci niezwykle atrakcyjna, a jej dodatkowym walorem jest wprowadzenie dużej dawki dobrego humoru.
Rysowanie Inną ważną techniką wykorzystywaną w terapii dziecka jest praca w oparciu o rysunek. Dzieci chętnie przelewają na papier obrazy będące wyrazem ich przeżyć i doznawanych emocji, co zwykle stanowi punkt wyjścia do rozmowy terapeutycznej.
Gry W przypadku nieco starszych dzieci w psychoterapii wykorzystuje się różnego rodzaju gry, które umożliwiają lepsze poznanie dziecka i nawiązanie relacji. Dodatkowo uatrakcyjniają sesje terapeutyczne i stanowią czynnik motywujący do dalszych spotkań.
Ćwiczenia terapeutyczne „szyte na miarę” W psychoterapii wykorzystuje się też specjalnie ćwiczenia dostosowane indywidualnie do potrzeb terapii danego dziecka. Ćwiczenie terapeutyczne polega na stworzeniu sytuacji, w której dziecko jest uczestnikiem i w której może doświadczyć czegoś nowego, a następnie może przyjrzeć się swoim odczuciom i na tej podstawie poznać siebie lepiej, a nawet zmienić swoje przekonania na bardziej konstruktywne i służące zdrowiu.
Motywacja dziecka do terapii Dziecko nie pojawia się na psychoterapii dlatego, że odczuwa taką potrzebę. Na psychoterapię zostaje przyprowadzone przez swoich rodziców/opiekunów, którzy zauważają niepokojące symptomy w jego zachowaniu. Dziecko zwykle nie odczuwa bezpośrednich skutków swoich trudnych zachowań. Niezupełnie rozumie też swoje emocje, które przekładają się na to, w jaki sposób się zachowuje. To przede wszystkim otoczenie zauważa, że sposób funkcjonowania dziecka utrudnia życie codzienne rodziny i samego dziecka. W związku z tym motywacja dziecka w czasie terapii ma charakter zewnętrzny. Dlatego też tak ważne jest, aby psychoterapia przybierała formę atrakcyjnych zajęć i była oparta na dobrej relacji z terapeutą.
Relacja terapeutyczna jako podstawa skuteczności psychoterapii Choć w wielu aspektach psychoterapia dzieci różni się od psychoterapii osób dorosłych to jednak w obu formach pomocy jest wspólny rdzeń, a chodzi tu o relację między pacjentem a psychoterapeutą. To relacja pełna szacunku, akceptacji i braku oceniania jest najważniejsza w każdym procesie terapeutycznym. Psychoterapeuta nawiązując dobrą i bezpieczną relacje z dzieckiem może zachęcić je do kolejnych spotkań oraz uzyskać jego zaangażowanie.
Psychoterapia a współpraca z otoczeniem dziecka Skuteczność psychoterapii dziecka zależna jest od współpracy z rodziną i otoczeniem dziecka (przedszkolem/szkołą). Dla psychoterapeuty ważne są informacje jak dziecko funkcjonuje w domu i szkole/przedszkolu, jakie ma relacje z rodzeństwem i rówieśnikami, jaki ma stosunek do innych członków rodziny czy nauczycieli. Zdarza się, że psychoterapeuta zaleca pewne metody wychowawcze, aby wzmocnić efektywność terapii lub formułuje pewne wskazówki dla nauczycieli, aby wspierać ich relacje z dzieckiem. Często też okazuje się konieczne podjęcie terapii rodzinnej.